از زمانی که کامپيوترهای شخصی پا بهعرصه ظهور گذاردند، تا کنون، هرکس نقشآفرينی و عملکرد این ابزارها را در دنيای محاسبات دستکم گرفت، مرتکب اشتباهی بزرگ شد. طی اين سالها ايدههای زيادی مطرح شدند و دستگاههای ريز و درشت بسياری به زندگی روزمره مردم راه پیدا کردند. اما با اينکه بسيار تصور میشد تجهيزاتی همچون اسمارتفونها، تبلتها، کامپيوترهای قابلحمل و...پیسیها يا کامپيوترهای شخصی را به حاشيه ببرند، این چنين نشد. کامپيوتر شخصی با بهرهگرفتن از مزيت آشکار خود که همان معماری باز و وفقپذيری با شرايط جديد بود، توانست چرخه خود را رفتهرفته کاملتر کند و دوشادوش سيستمها و گجتهای جديد همچنان نقش نافذ خود را در دنيای آیتی به پيش ببرد. در اين گزارش برآن هستيم تا روند تکامل فناوریها و استانداردهای فعلی در صنعت کامپيوترهای شخصی و وضعيت آنها را در سال 2013 از نظر بگذرانيم.
يک خبر بد برای کامپيوترهای دسکتاپ مبتنی بر SSD وجود دارد. در سال جديد SSDهای 2.5 اينچی بهطور عمده بدون تغيير خاصی باقی خواهند ماند و متأسفانه بيشتر نوآوریها صرف فرمت mSATA خواهد شد. علتش هم اين است که شرکتهای توليدکننده، نيازمند شيوههایی جديد هستند که بتوانند حافظههای SSD را در داخل اولترابوکهای کوچک و باريک جاسازی کنند. با طلوع ويندوز8 غوغای اولترابوکها و تبلتها شدت گرفتهاست. در عين حال، خود فرمت mSATA نيز با محدوديتهای زيادی مواجه است و به همين دلیل قرار است به نفع يک استاندارد جديد به نام Next Generation Form Factor يا NGFF کنار برود. با اين استاندارد و واسط جديد، توليدکنندگان که پیشتر ناچار بودند فرمت mSATA را در يک اندازه و طرح ثابت توليد کنند، میتوانند حافظههای SSD را ظريفتر و در اندازهها و ظرفيتهای متنوعتری بسازند.
![]()
پنلهای با وضوح بالا سالهاست که در بازار خودنمایی میکنند. از عرضه نخستین نمايشگر 30 اينچی با وضوح 1600 ×2560 پيکسل پنج سال گذشتهاست و پس از آن هيچ پيشرفت خاصی در اين عرصه روی ندادهاست. در اين مدت، تنها تغيير واقعی صورتگرفته در دنيای نمايشگرها، کاهش وضوح از 1600 ×2560 پيکسل به1440 ×2560 پيکسل در نمايشگرهای 27 اينچی بود و البته شگفتی حاصل از عدم استقبال از نمايشگرهای 27 اينچی و 30 اينچی سازندگان کرهای در سال 2012. (در کل صنعت نمايشگر چندسالی است که جنب و جوش پيشين را ندارد) انتظار میرود که در سال 2013 (دستکم برای کسانی که جيب پرپولتری دارند) اوضاع فرق کند. طبق پيشبينیها، در سال 2013 پنلهای 4K با وضوح 4096 در 2160 پيکسل روانه بازار خواهند شد. تولید نمایشگری مانند Dura Vision FDH3601 محصول Eizo (تصویر پایینی) درست مانند ترکیب ۴ پنل ۲۳ اینچی 1080pدر یک محصول است. (البته قيمت 35 هزار دلاریاش را هم بايد پرداخت). البته Eizo تنها سازنده پنلهای 4K نيست. شرکت ViewSonic پیش از این، نمايشگر 32 اينچی VP3280 را با وضوح 2160 ×3840 پيکسل معرفی کردهاست.
انتظار میرود که وضوح اين پنلها همچنان بيشتر شود. اينتل حتی پيشبينی کردهاست که تا سال 2015 نمايشگرهای دسکتاپ تا مرز 2700×4800 پيکسل نيز پيش خواهند رفت، اما تا آن زمان استاندارد رايج بازار، مانيتورهایی در اندازه 17 تا 21 اينچ با وضوح 1600×2560 پيکسل خواهند بود.![]()
يک خبر بد برای کامپيوترهای دسکتاپ مبتنی بر SSD وجود دارد. در سال جديد SSDهای 2.5 اينچی بهطور عمده بدون تغيير خاصی باقی خواهند ماند و متأسفانه بيشتر نوآوریها صرف فرمت mSATA خواهد شد. علتش هم اين است که شرکتهای توليدکننده، نيازمند شيوههایی جديد هستند که بتوانند حافظههای SSD را در داخل اولترابوکهای کوچک و باريک جاسازی کنند. با طلوع ويندوز8 غوغای اولترابوکها و تبلتها شدت گرفتهاست. در عين حال، خود فرمت mSATA نيز با محدوديتهای زيادی مواجه است و به همين دلیل قرار است به نفع يک استاندارد جديد به نام Next Generation Form Factor يا NGFF کنار برود. با اين استاندارد و واسط جديد، توليدکنندگان که پیشتر ناچار بودند فرمت mSATA را در يک اندازه و طرح ثابت توليد کنند، میتوانند حافظههای SSD را ظريفتر و در اندازهها و ظرفيتهای متنوعتری بسازند.

کانکتور اتصال SATA Express (سمت راست) با محصولات قدیمی SATA نیز سازگار است و این تا زمانی که کاملاً به کانکتور PCIe (سمت چپ) مهاجرت کنیم، ادامه خواهد داشت.
در حال حاضر برای کامپيوترهای دسکتاپ درايوهایی داريم که از استاندارد SATA و گذرگاه 6گيگابيت برثانيهای آن بهره میبرند و طرحهایی در دست اجرا است که میخواهند با معرفی يک استاندارد جديد که طی آن پهنای باند PCI Express با قابليتهای SATA تلفيق میشود، اين فرمت را بهبود دهد. ماحصل اين تلاشها همانطور که شايد خودتان هم حدس زدهايد SATA Express نامگذاری شدهاست. گذرگاه جديد هم با تجهيزات مبتنی بر SATA با نرخ 6 گيگابيتبرثانيه سازگار است و هم با درايوهای PCIe. اين برخلاف روندی است که هنگام جايگزين شدن ATA با SATA ديدهبوديم، چون در آنجا اين سازگاری وجود نداشت و روی مادربورد دو کانکتور برای هر يک از ايندو تعبيه شدهبود. روند فزاينده کارایی SSDها در چند سال گذشته باعث شد که استاندارد فعلی SATA از اين موج عقب بماند. هاردديسکهای مکانيکی با SATA خوب هماهنگ هستند اما شتاب توسعه SSD راهی برای SATA باقی نگذاشتهاست جز اينکه به سرعت خود را با اين تغييرات هماهنگ کند و چون چنين چيزی ممکن نيست، ميدان را به ديگری واگذار خواهد کرد. پس نوبت استاندارد جديد SATA Express است تا ضمن برخورداری از دو شکاف PCIe 2.0، سرعت انتقال داده را تا يک گيگابيت بر ثانيه افزايش دهد. با اضافه کردن شکافهای بيشتر به اين گذرگاه، میتوان پهنای باند کل را به 16 گيگابيتبرثانيه نيز رساند. البته فکر نمیکنيم که چنين تحولی به اين زودیها خود را نشان دهد چون بيش از يک سال است که درباره SATA Express شنيدهايم اما هنوز حتی يک عکس هم از شيوه عملکرد پيشنمونههای آن نديدهايم. حدسمان اين است که SATA Express در بهترين حالت در سال 2014 رونمایی شود و شرکتها نيز در طول سال 2013 بهجای تمرکز بر سرعت فناوری فعلی، بيشتر به افزايش قابليتها متمرکز شوند، چون به اين ترتيب بيشتر درايوها خواهند توانست از باس يا گذرگاه موجود، 600 مگابايتبرثانيه داده بگيرند. قابليتهایی مثل کممصرف بودن، پايداری و رمزنگاری از جمله مواردی هستند که گفته میشود در مدلهای بهبوديافته مشاهده خواهيم کرد و اين رويه ادامه خواهد داشت تا اينکه نوبت به PCI Express برسد و پس از آن توليدکنندگان باز بر افزايش سرعت خوانش ترتيبی و IOPS حداکثری متمرکز خواهند شد. در حال حاضر، يکی از بزرگترين شرکتهای فعال در عرصه ديسکهای چرخان يا همان هاردديسکهای رايج، شرکت وسترن دیجیتال است. اما کسی نمیداند که اين درايوها دارند به چه سمت و سویی میروند و به ظاهر برای خيلیها اهميتی هم ندارد. با سربرآوردن درايوهای SSD ديگر روند افزايش کارایی هاردديسکها چندان مهم نيست و تنها نقطه قوت آنها ظرفيتشان است. باتوجه به اينکه در حال حاضر تنها دو شرکت وسترن ديجيتال و سیگيت، هاردديسک توليد میکنند، از حيث سهم بازار، رقابت خاصی بينشان جريان ندارد. از نظر ما، اهميت هاردديسکها رفتهرفته کمتر خواهد شد. اما همانطور که گفتهشد، نقطه قوت هاردديسکها ظرفيت بالایشان است و ممکن است رونمایی از يک هاردديسک 5 ترابايتی در سال جديد بازهم تيتر خبرهای آیتی شود. نمايشگرهای دسکتاپ؛ فراوانی پیکسلهاپنلهای با وضوح بالا سالهاست که در بازار خودنمایی میکنند. از عرضه نخستین نمايشگر 30 اينچی با وضوح 1600 ×2560 پيکسل پنج سال گذشتهاست و پس از آن هيچ پيشرفت خاصی در اين عرصه روی ندادهاست. در اين مدت، تنها تغيير واقعی صورتگرفته در دنيای نمايشگرها، کاهش وضوح از 1600 ×2560 پيکسل به1440 ×2560 پيکسل در نمايشگرهای 27 اينچی بود و البته شگفتی حاصل از عدم استقبال از نمايشگرهای 27 اينچی و 30 اينچی سازندگان کرهای در سال 2012. (در کل صنعت نمايشگر چندسالی است که جنب و جوش پيشين را ندارد) انتظار میرود که در سال 2013 (دستکم برای کسانی که جيب پرپولتری دارند) اوضاع فرق کند. طبق پيشبينیها، در سال 2013 پنلهای 4K با وضوح 4096 در 2160 پيکسل روانه بازار خواهند شد. تولید نمایشگری مانند Dura Vision FDH3601 محصول Eizo (تصویر پایینی) درست مانند ترکیب ۴ پنل ۲۳ اینچی 1080pدر یک محصول است. (البته قيمت 35 هزار دلاریاش را هم بايد پرداخت). البته Eizo تنها سازنده پنلهای 4K نيست. شرکت ViewSonic پیش از این، نمايشگر 32 اينچی VP3280 را با وضوح 2160 ×3840 پيکسل معرفی کردهاست.
انتظار میرود که وضوح اين پنلها همچنان بيشتر شود. اينتل حتی پيشبينی کردهاست که تا سال 2015 نمايشگرهای دسکتاپ تا مرز 2700×4800 پيکسل نيز پيش خواهند رفت، اما تا آن زمان استاندارد رايج بازار، مانيتورهایی در اندازه 17 تا 21 اينچ با وضوح 1600×2560 پيکسل خواهند بود.
